Το διαδίκτυο που βλέπουμε καθημερινά μέσω των γνωστών μηχανών αναζήτησης και browser αντιπροσωπεύει μόνο ένα μέρος – τον «επιφανειακό ιστό». Πέρα από αυτόν υπάρχουν δύο λιγότερο γνωστές αλλά εξίσου σημαντικές έννοιες: ο Deep Web και ο Dark Web. Στο παρόν άρθρο θα επικεντρωθούμε στο Dark Web: τι ακριβώς είναι, πώς διαφέρει από το Deep Web, τι μπορεί να βρει κανείς εκεί και ποιες είναι οι κυριότερες νόμιμες και παράνομες χρήσεις του.
Τι είναι το Dark Web;
Ο όρος Dark Web αναφέρεται στο τμήμα του Διαδικτύου το οποίο δεν είναι ευρετηριασμένο (indexed) από τις συμβατικές μηχανές αναζήτησης και απαιτεί ειδικό λογισμικό ή ρύθμιση για πρόσβαση.
Πιο συγκεκριμένα:
Αποτελεί μικρό μέρος του Deep Web – το οποίο περιλαμβάνει όλο το περιεχόμενο που δεν βρίσκεται μέσω «καθαρής» αναζήτησης (π.χ. βάσεις δεδομένων, προσωπικοί λογαριασμοί). Βικιπαίδεια
Η πρόσβαση στο Dark Web γίνεται κυρίως μέσω λογισμικού ανωνυμίας όπως ο Tor Browser ή μέσω δικτύων τύπου .onion. Βικιπαίδεια
Η ανωνυμία είναι βασικό χαρακτηριστικό: τα δεδομένα δρομολογούνται μέσω πολλαπλών κόμβων ώστε να καταστεί πιο πολύπλοκο το να εντοπιστεί η προέλευση. crowdstrike.com
Ιστορικά στοιχεία
Η τεχνολογία πίσω από τα «σκοτεινά» μέρη του διαδικτύου ξεκίνησε για λόγους ασφαλείας και ανωνυμίας. Για παράδειγμα, το έργο TOR ξεκίνησε από ακαδημαϊκά/αμυντικά περιβάλλοντα. sopa.tulane.edu+1
Πώς διαφέρει το Dark Web από το Deep Web και την «καθαρή» επιφάνεια του Διαδικτύου
| Επίπεδο | Τι περιλαμβάνει | Πρόσβαση | Χαρακτηριστικά |
|---|---|---|---|
| Surface Web (επιφανειακός ιστός) | Ιστότοποι που ευρετηριάζονται από μηχανές αναζήτησης (π.χ. Google) | Κανονικός browser | Κανονικές ιστοσελίδες, γνωστά domains |
| Deep Web (βαθύς ιστός) | Ιστότοποι που δεν ευρετηριάζονται – π.χ. web-accounts, βάσεις δεδομένων | Browser με συνήθεις ρυθμίσεις | Δεν είναι παράνομος κατ’ ανάγκη |
| Dark Web | Μικρότερο τμήμα του Deep Web με αυξημένη ανωνυμία | Ειδικά εργαλεία (π.χ. Tor) | Συνδυάζει νόμιμες και παράνομες δραστηριότητες au.norton.com+2CSO Online+2 |
Η σύγχυση ανάμεσα σε Deep Web και Dark Web είναι συχνή, αλλά είναι σημαντικό να τη διαχωρίζουμε. Βικιπαίδεια
Τι μπορεί να βρει κάποιος στο Dark Web;
Η εύρεση και η χρήση περιεχομένου στο Dark Web κυμαίνεται από απολύτως νόμιμες έως εξόχως παράνομες δραστηριότητες. Ας δούμε μερικούς τομείς:
1. Νόμιμες χρήσεις
Χρήστες που ζουν σε χώρες με λογοκρισία στο διαδίκτυο χρησιμοποιούν το Dark Web για πρόσβαση σε πληροφορίες και επικοινωνία χωρίς παρακολούθηση. Proton
Δημοσιογράφοι, ακτιβιστές και whistleblowers εκμεταλλεύονται την ανωνυμία για να διακινήσουν πληροφορίες χωρίς να εκτίθενται. crowdstrike.com
Εταιρείες ασφάλειας/κυβερνητικές υπηρεσίες παρακολουθούν περιβάλλοντα του Dark Web για διαρροές δεδομένων ή απειλές. arXiv
2. Παράνομες χρήσεις
Αγορά/πώληση παράνομων προϊόντων: ναρκωτικά, όπλα, πλαστά στοιχεία, hacked δεδομένα. CSO Online
Πλατφόρμες για μισθωμένους hackers ή παροχή exploit/zero-day ευπαθειών. arXiv
Δίκτυα διακίνησης απαγορευμένου υλικού (π.χ. παιδική κακοποίηση) — οι αρχές έχουν προχωρήσει σε επιχειρήσεις εξάρθρωσης. The Times of India
3. Τι δεν σημαίνει αυτό
– Το Dark Web δεν είναι κάτι «μαγικό» ή παντού παράνομο. Η χρήση του είναι νόμιμη σε πολλές περιπτώσεις — παράνομες είναι οι συγκεκριμένες δραστηριότητες. cyble.com
– Δεν αποτελεί «το 90% του διαδικτύου». Αυτή η εκτίμηση αφορά κυρίως το Deep Web. WIRED
Πώς (και γιατί) χρησιμοποιείται το Dark Web – και ποιοι οι κίνδυνοι
Λόγοι χρήσης
Ανωνυμία: για άτομα που θέλουν να προστατέψουν την ταυτότητά τους.
Απόκρυψη: για δραστηριότητες που δεν επιθυμούν να είναι δημόσιες ή εντοπίσιμες.
Πρόσβαση: σε πληροφορίες ή υπηρεσίες που δεν είναι διαθέσιμες στο «κανονικό» διαδίκτυο.
Κίνδυνοι & προφυλάξεις
Κατέβασμα αρχείων ή επίσκεψη σε ιστότοπους που μπορεί να περιέχουν κακόβουλο λογισμικό.
Απάτες: όπως αγορά πλαστών προϊόντων, παραβίαση δεδομένων, «ψεύτικες» υπηρεσίες.
Νομική έκθεση: η πρόσβαση σε παράνομο περιεχόμενο μπορεί να θεωρηθεί ή να οδηγήσει σε παράνομη δράση — ανάλογα με τη χώρα.
Ψευδαίσθηση απόλυτης ανωνυμίας: παρά την τεχνολογία, αρχές και ειδικοί έχουν καταφέρει να εντοπίσουν δραστηριότητες.
Τι να προσέξουμε
Εγκατάσταση και χρήση εργαλείων ασφάλειας (π.χ. Tor + VPN) αν εξετάζετε το ενδεχόμενο πρόσβασης.
Μην εισάγετε προσωπικά στοιχεία ή λογαριασμούς.
Αποφεύγετε αγορές ή συναλλαγές που δεν μπορείτε να επαληθεύσετε.
Να γνωρίζετε την τοπική νομοθεσία: σε κάποιες χώρες η απλή επίσκεψη σε συγκεκριμένες τοποθεσίες μπορεί να καταστεί παράνομη.
Περίπτωση χρήσης και μερικά πραγματικά δεδομένα
Σύμφωνα με έρευνα των King’s College London, αναλύθηκαν 2 723 ενεργές υπηρεσίες του Dark Web και το 57 % αφορούσε παράνομο περιεχόμενο.
Η εταιρεία CrowdStrike διευκρινίζει ότι το Dark Web εξυπηρετεί νόμιμους σκοπούς όπως επικοινωνία χωρίς παρακολούθηση, αλλά ταυτόχρονα η έλλειψη ρύθμισης το καθιστά ελκυστικό σε εγκληματικές δραστηριότητες.
Το Dark Web είναι ένα πολυδιάστατο μέσο: δεν πρέπει να το αντιμετωπίζουμε μόνο ως «ελληνικό μύθο» του διαδικτύου ούτε ως αποκλειστικά παράνομο χώρο. Αποτελεί ένα εργαλείο – με δυνατότητες ανωνυμίας, ελευθερίας και πρόσβασης – αλλά ταυτόχρονα φέρει κινδύνους και απαιτεί προσοχή. Για τον ειδικό του τεχνολογικού blog, όπως αυτό που διαβάζετε, η κατανόηση των διαφορών μεταξύ Surface Web, Deep Web και Dark Web, των πρακτικών του και των κινδύνων του είναι απαραίτητη για να ενημερώνουμε με υπευθυνότητα και ακρίβεια.
