Το Ελληνικό «Εργοστάσιο» Τεχνητής Νοημοσύνης «PHAROS» γίνεται πλέον περιφερειακός κόμβος TN της Nοτιο-ανατολικής Ευρώπης, καθώς εγκρίθηκαν οι προτάσεις για τη δημιουργία τεσσάρων AI Factory Antennas, σε Κύπρο, Μάλτα, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία, τα οποία θα συνδέονται με το «PHAROS». Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένα οικοσύστημα ΤΝ στη Νοτιο-ανατολική Ευρώπη με επίκεντρο την Ελλάδα και τέσσερις περιφερειακούς κόμβους, που μοιράζονται υπολογιστικούς πόρους, δεδομένα και εργαλεία. Αξίζει να σημειωθει ότι από τα συνολικά δεκατρία (13) AI Factory Antennas της Ευρώπης, τα τέσσερα (4) θα διασυνδέονται με το ελληνικό εργοστάσιο ΤΝ «PHAROS».
Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης συνέβαλε στην επιτυχή υποβολή των προτάσεων, στο πλαίσιο του EuroHPC-JU, το οποίο θα παρέχει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση έως και το 50% των επιλέξιμων δαπανών των έργων, ενώ το υπόλοιπο 50% θα καλυφθεί από τα συμμετέχοντα κράτη. Επισημαίνετια ότι η έναρξή τους αναμένεται στις αρχές 2026, σε συντονισμό με την πρώτη φάση λειτουργίας των υπηρεσιών του «PHAROS».
Μέσω της συνεργασίας με τα τέσσερα AI Factory Antennas, το εργοστάσιο ΤΝ «PHAROS» θα αποκτήσει άμεση πρόσβαση σε τέσσερις νέες κοινότητες ΤΝ, εδραιώνοντας με τον τρόπο αυτό τη θέση του ως διακρατικός κόμβος ΤΝ στη Νοτιο-ανατολική Ευρώπη και συμβάλλοντας στη διαρκή ανάπτυξη των εθνικών οικοσυστημάτων. Τα AI Factory Antennas σε Κύπρο, Μάλτα, Βόρεια Μακεδονία και Σερβία, θα συνεργάζονται στενά με το «PHAROS», παρέχοντας πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους υπερυψηλών επιδόσεων, ειδικά προσαρμοσμένους για εφαρμογές ΤΝ, υποστηρίζοντας την έρευνα, την καινοτομία και τη βιομηχανική ανάπτυξη σε διάφορους τομείς.
Κάθε AI Factory Antenna φέρει τη δική του θεματική και γεωγραφική εξειδίκευση, ενισχύοντας τη συνεργασία και τη βιωσιμότητα του συνολικού οικοσυστήματος. Μέσα από δράσεις εκπαίδευσης, κοινής ανάπτυξης μοντέλων και ανταλλαγής τεχνογνωσίας, τα AI Factory Antennas προωθούν την υιοθέτηση λύσεων ΤΝ από τον Δημόσιο και τον Ιδιωτικό τομέα.
Ειδικότερα τα τέσσερα Antennas του AI Factory «PHAROS» είναι τα ακόλουθα:
Κύπρος: PHAROS-CY
Η Κύπρος δημιουργεί έναν ισχυρό κόμβο ψηφιακής καινοτομίας και ερευνητικής αριστείας μέσω του PHAROS-CY, που θα συντονίζεται από το Cyprus Institute. Το Antenna εστιάζει σε τρεις πυλώνες: Υγεία, Πολιτισμός και Γλώσσα, Βιωσιμότητα. Ανάμεσα στις δράσεις του περιλαμβάνονται εφαρμογές βιοϊατρικής ΤΝ για σπάνιες ασθένειες, γλωσσικά μοντέλα για την Κυπριακή διάλεκτο, εργαλεία ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και συστήματα ΤΝ για την παρακολούθηση του κλίματος και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Μάλτα: MDIA Antenna
Το Antenna της Μάλτας, υπό τον συντονισμό της Malta Digital Innovation Authority, θα επικεντρώνεται στη στήριξη ΜμΕ και νεοφυών επιχειρήσεων για την υιοθέτηση ΤΝ, με εφαρμογές σε δημόσιες υπηρεσίες και ναυτιλία — δύο κρίσιμους τομείς για τη νησιωτική χώρα. Μέσω του «PHAROS», οι τοπικοί φορείς θα αποκτούν πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους, υπηρεσίες συμβουλευτικής και εργαλεία ανάπτυξης ΤΝ, ενισχύοντας την ψηφιακή ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητα της Μάλτας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Βόρεια Μακεδονία: Vezilka AIFA
Το Antenna «Vezilka» θα φιλοξενείται στη Σχολή Πληροφορικής και Μηχανικής του Πανεπιστημίου Ss. Cyril and Methodius στα Σκόπια και θα συνεργάζεται στενά με το «PHAROS» για δράσεις στους τομείς της Υγείας, Βιωσιμότητας και Πράσινης Ενέργειας, συνεισφέροντας στο τοπικό οικοσύστημα με εκπαίδευση, συμβουλευτικές υπηρεσίες και πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους.
Σερβία – IPB AIFA
Το Ινστιτούτο Φυσικής του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου (IPB) ηγείται του Antenna της Σερβίας, με εστίαση στους τομείς της Υγείας, της Βιωσιμότητας και της Γλώσσας και του Πολιτισμού. Θα παρέχει εκπαίδευση, υποστήριξη και πρόσβαση σε υπολογιστικούς πόρους λειτουργώντας ως κόμβος διασύνδεσης της τοπικής ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας με το ευρωπαϊκό οικοσύστημα ΤΝ.
