Μια νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η εφηβεία μπορεί να επεκτείνεται μέχρι την ηλικία των 32 ετών. Αυτή η έρευνα αναδεικνύει ότι ο εγκέφαλος περνάει από πέντε διαφορετικά στάδια («εποχές») στη διάρκεια της ζωής του, με τις τέσσερις σημαντικές «καμπές» να εντοπίζονται στα 9, 32, 66 και 83 χρόνια.
Η μελέτη, δημοσιευμένη στο περιοδικό Nature Communications στις 25 Νοεμβρίου, περιλάμβανε 4.000 συμμετέχοντες ηλικίας έως 90 ετών. Οι ερευνητές εξέτασαν τις συνδέσεις μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων τους.
Καθηγητές από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ διαπίστωσαν ότι ο εγκέφαλος παραμένει στην εφηβεία μέχρι τα 32 χρόνια. Τα ευρήματα της μελέτης μπορούν να συμβάλλουν στην κατανόηση του κινδύνου για ψυχικές διαταραχές και άνοια σε διάφορες ηλικιακές περιόδους.
Οι ερευνητές χαρτογράφησαν την ανάπτυξη του εγκεφάλου και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι διανύουν πέντε «εποχές του εγκεφάλου», εκ των οποίων οι τέσσερις είναι σημαντικές στην πορεία της ωρίμανσης και γήρανσης.
Το πιο εντυπωσιακό εύρημα είναι ότι, μετά την ηλικία των 32 ετών, η προσωπικότητα και η νοημοσύνη «σταθεροποιούνται», μετά τις εναλλαγές που συμβαίνουν κατά την πρώιμη εφηβεία.
Οι Πέντε «Εποχές» του Εγκεφάλου
Σύμφωνα με τη μελέτη, η εξέλιξη του εγκεφάλου χωρίζεται σε πέντε βασικές περιόδους:
- Παιδική ηλικία – από τη γέννηση έως τα 9 χρόνια
- Εφηβεία – από 9 έως 32 χρόνια
- Ενηλικίωση – από 32 έως 66 χρόνια
- Πρώιμη γήρανση – από 66 έως 83 χρόνια
- Ύστερη γήρανση – από 83 και μετά
«Ο εγκέφαλος αναδιαμορφώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ενίσχυει και αποδυναμώνει συνεχώς τις συνδέσεις του», τόνισε η δρ. Αλέξα Μούσλι, επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας, κατά τη διάρκεια συνέντευξης στην BBC.
Η ερμηνεία αυτής της δομής αποδεικνύει πόσο διαφοροποιημένη είναι η ανάπτυξη του εγκεφάλου σε διάφορους ανθρώπους, με συγκεκριμένες ηλικίες να προκύπτουν ως κρίσιμες.
Τα Σημεία Καμπής
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τέσσερις ηλικίες – 9, 32, 66 και 83 – καταγράφονται ως οι πιο καθοριστικές για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Αυτά τα σημεία ενσωματώνουν σημαντικές εξελίξεις όπως η εφηβεία, η σταθεροποίηση της προσωπικότητας και οι μεταβολές που συνδέονται με τη γήρανση.
Παιδική Ηλικία: Από τη Γέννηση έως 9 Ετών
Στην πρώτη αυτή περίοδο, ο εγκέφαλος αναπτύσσεται ταχύτατα, μειώνοντας ωστόσο τις υπερβολικές ενώσεις μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων. Ο εγκέφαλος λειτουργεί με λιγότερη αποδοτικότητα, αναλογικά με ένα παιδί που περιπλανάται σε έναν χώρο παιχνιδιού.
Ταυτόχρονα, η φαιά και η λευκή ουσία του εγκεφάλου αναπτύσσονται ραγδαία, με τη φαιά ουσία να αναλαμβάνει την επεξεργασία πληροφοριών και τη λευκή ουσία να τις μεταδίδει σε άλλα μέρη του σώματος, όπως αναφερει η Johns Hopkins Medicine.
Η έναρξη της εφηβείας, που συμβαίνει μεταξύ 8 και 14 ετών, συνοδεύεται από σημαντικές ορμονικές και νευρολογικές αλλαγές, οδηγώντας σε αυξημένο κίνδυνο για ψυχικές διαταραχές.
Εφηβεία: Από 9 έως 32 Ετών
Η εφηβεία ξεκινά στα 9 και διαρκεί ως τα 32. Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από ραγδαίες και θεμελιώδεις αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου. Η αποδοτικότητα των εγκεφαλικών συνδέσεων αυξάνεται, καθιστώντας αυτή την περίοδο κρίσιμη για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας.
Η εποχή αυτή προηγουμένως θεωρούνταν ότι τελείωνε στα 20, αλλά η μελέτη δείχνει ότι πραγματικά εκτείνεται μέχρι τα 32 χρόνια.
Ενηλικίωση: Από 32 έως 66 Ετών
Μετά τα 32, ο εγκέφαλος εισέρχεται σε μια φάση σταθερότητας. Αυτή η περίοδος σηματοδοτεί τη σταθεροποίηση της νοημοσύνης και της προσωπικότητας, καθώς η ανάπτυξη του εγκέφαλου επιβραδύνεται.
Πρώιμη Γήρανση: Από 66 έως 83 Ετών
Σε αυτή την περίοδο, αν και δεν παρατηρείται άμεση πτώση της λειτουργίας του εγκεφάλου, καταγράφονται αλλαγές στη σύνδεση των περιοχών του, με λιγότερο συντονισμό μεταξύ τους.
Ύστερη Γήρανση: Από 83 Ετών και Έπειτα
Στην ύστερη γήρανση, οι αλλαγές στον εγκέφαλο είναι ακόμα πιο έντονες. Παρά τις περιορισμένες πληροφορίες για αυτή την κατηγορία, παρατηρείται υποβάθμιση της συνδεσιμότητας.
Συμπέρασμα
Η μελέτη δεν διαχωρίζει τους συμμετέχοντες με βάση το φύλο, αλλά προκύπτουν ερωτήματα σχετικά με παραμέτρους όπως η εμμηνόπαυση. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι αλλαγές στον εγκέφαλο σχετίζονται με γνωστικές και συμπεριφορικές δυσκολίες.
«Ο εγκέφαλος περνάει από διαφορετικές φάσεις, όπως και η ζωή μας. Αυτή η μελέτη μας δίνει μια πιο βαθιά κατανόηση των ευπαθειών του εγκεφάλου», δήλωσε ο δρ. Ντάνκαν Αστλ, καθηγητής νευροπληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ.
Περισσότερα για τις εξελίξεις αυτές μπορείτε να βρείτε στην Al Jazeera και BBC.
