Ιταλοί αστρονόμοι κατέγραψαν σπάνια πλάνα του κομήτη C/2025 K1 ATLAS να διαλύεται σε πραγματικό χρόνο. Το ηλιακό πέρασμα του κομήτη στις 8 Οκτωβρίου εξάτμισε τον υπόγειο πάγο, δημιουργώντας πίεση αερίου που έσπασε τον πυρήνα από το εσωτερικό. Αυτό οδηγεί σε ένα αποτέλεσμα ακόμη πιο περίεργο από το μυστήριο της επιτάχυνσης 3/I ATLAS. Ενώ η δομική ζημιά έγινε τον Οκτώβριο, ο κομήτης δεν κατακερματίστηκε ορατά παρά μόνο ένα μήνα αργότερα, όταν οι αστρονόμοι έπιασαν τη διάλυση σε εξέλιξη. Χρησιμοποιώντας το Τηλεσκόπιο Copernicus 1,82m που βρίσκεται στο Αστεροσκοπείο Asiago, κατέγραψαν τη διάσπαση του κομήτη στις 11-12 Νοεμβρίου.
Μια ανακοίνωση από το Ιταλικό Ινστιτούτο Εθνικής Αστροφυσικής (μεταφρασμένη) λέει ότι τα κομμάτια του κομήτη βρίσκονται περίπου 1.250 μίλια (2.000 χλμ) μακριά το ένα από το άλλο. Αυτή είναι περίπου η απόσταση από το Σικάγο στο Μαϊάμι, εκτός από αυτά τα θραύσματα είναι κομμάτια πάγου ηλικίας 4,6 δισεκατομμυρίων ετών που εκτοξεύονται στο διάστημα με χιλιάδες μίλια την ώρα.
Ο κομήτης ανακαλύφθηκε τον Μάιο του 2025 και έλαμπε σταθερά καθώς πλησίαζε τον ήλιο, αλλά δεν έγινε ποτέ ορατός με γυμνό μάτι, σε αντίθεση με άλλους κομήτες. Οι αστρονόμοι υποψιάζονταν ότι το κλείσιμο του Οκτωβρίου θα τονίσει τη δομή του κομήτη, καθιστώντας τις παρατηρήσεις του Νοεμβρίου προτεραιότητα για την παρακολούθηση πιθανών αλλαγών. Οι αστρονόμοι κατέγραψαν τη διάλυση να εξελίσσεται σε διάστημα 24 ωρών, δείχνοντας πώς τα θραύσματα συνέχισαν να χωρίζονται μετά την αρχική διάσπαση.
Μια χρονοκάψουλα 4,5 δισεκατομμυρίων ετών
Αυτός ο κομήτης πιστεύεται ότι προήλθε από τη ζώνη του Κάιπερ, μια περιοχή παγωμένων σωμάτων πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα. Αν και δεν γνωρίζουμε την πραγματική ηλικία του κομήτη, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι είναι περίπου τόσο παλιός όσο το ίδιο το ηλιακό σύστημα – περίπου 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτή η αρχαία προέλευση είναι που κάνει τη διάλυση επιστημονικά πολύτιμη. Η λήψη πληροφοριών για το εξωτερικό ενός κομήτη, ειδικά ενός τόσο παλιού, είναι χρήσιμη, αλλά είναι ακόμη πιο σημαντικό να λαμβάνετε πληροφορίες για το τι υπάρχει μέσα του. Οι επιφάνειες των κομητών βομβαρδίζονται από την ηλιακή ακτινοβολία και τις κοσμικές ακτίνες για δισεκατομμύρια χρόνια, αλλάζοντας τη χημική τους σύνθεση.
Οι επιστήμονες έχουν μελετήσει εδώ και καιρό πώς σχηματίστηκε το ηλιακό σύστημα από τα αρχικά συστατικά του. Η διάσπαση εξέθεσε εσωτερικό υλικό που δεν έχει αγγίξει ποτέ η ηλιακή ακτινοβολία, δίνοντας στους ερευνητές άμεση πρόσβαση σε παρθένα δείγματα από το σχηματισμό του ηλιακού συστήματος. Η ανάλυση της σύνθεσης του πρόσφατα εκτεθειμένου υλικού αποκαλύπτει ποια στοιχεία και ενώσεις υπήρχαν στο ηλιακό νεφέλωμα. Αυτό είναι το σύννεφο αερίου και σκόνης που τελικά κατέρρευσε για να σχηματίσει τον ήλιο, τους πλανήτες και οτιδήποτε άλλο σε τροχιά σήμερα.
Οι ερευνητές σπάνια έχουν αυτό το είδος πρόσβασης, καθώς οι περισσότεροι κομήτες είτε παραμένουν άθικτοι είτε κατακερματίζονται πολύ μακριά από τη Γη για να μελετήσουν λεπτομερώς. Ιταλοί αστρονόμοι έτυχε να το πιάσουν στη σωστή απόσταση με αρκετά καθαρό ουρανό για να συλλάβουν το εκτεθειμένο εσωτερικό υλικό. Παρά τη διάλυσή του, αυτός, όπως και άλλοι κομήτες, δεν αποτελεί απειλή για τη ζωή στον πλανήτη μας.
Αποτύπωση του διαχωρισμού σε πραγματικό χρόνο
Ιταλοί αστρονόμοι στο Αστεροσκοπείο Asiago παρακολουθούσαν το C/2025 K1 μετά το ηλιακό πέρασμά του τον Οκτώβριο, όταν το έπιασαν να κατακερματίζεται στις 11-12 Νοεμβρίου. Αυτό που περίμεναν να είναι η τακτική παρακολούθηση μετατράπηκε σε τεκμηρίωση ενός σπάνιου γεγονότος χωρισμού.
Οι εικόνες του τηλεσκοπίου δείχνουν δύο μεγάλα, φωτεινά θραύσματα και ένα μικρότερο, πιο αμυδρό κομμάτι να ακολουθεί πίσω. Ο Gianluca Masi του Virtual Telescope Project καταγράφηκε πρόσθετες παρατηρήσεις στις 12-13 Νοεμβρίουκαταγράφοντας πώς τα θραύσματα συνέχισαν να χωρίζονται. Ο καθαρός ουρανός με ελάχιστες ατμοσφαιρικές αναταράξεις τους επέτρεψε να αποτυπώσουν λεπτομέρεια σε ένα αντικείμενο που απέχει εκατομμύρια μίλια.
Οι διασπάσεις των κομητών σπάνια συμβαίνουν σε μέρη που μπορούν να παρατηρηθούν, είτε επειδή συμβαίνει πολύ γρήγορα είτε πολύ μακριά για να τα δει κανείς με τηλεσκόπιο υψηλής ανάλυσης. Οι πολυνύχτες παρατηρήσεις επιτρέπουν στους ερευνητές να μελετήσουν πώς προχώρησε ο κατακερματισμός, όχι απλώς να δουν την τελική κατάσταση. Το παράθυρο παρατήρησης 24 ωρών αποκάλυψε ότι τα θραύσματα απομακρύνονταν ενεργά περισσότερο μεταξύ τους, με το πεδίο των συντριμμιών να συνεχίζει να επεκτείνεται καθώς τα θραύσματα απομακρύνονταν. Η φασματοσκοπική ανάλυση του εκτεθειμένου εσωτερικού υλικού θα αποκαλύψει τη χημική σύνθεση του κομήτη, παρέχοντας άμεσες ενδείξεις για το τι υπήρχε στο πρώιμο ηλιακό σύστημα.
Via: bgr.com
